#KS1 महाराष्ट्राचे Kitchen स्टार चॅलेंज - थीम : कोकण साठी मी हि दुसरी पाककृती पोस्ट करत आहे. :)कुळीथ पिठी. सिंधुदुर्गात याला "पिठलं" असं न संबोधता "पिठी" असं संबोधलं जातं. :)कोकणांतली लोकं खाण्याच्या बाबतीत अजिबात बडेजाव न करता जे पेज-भाकरी-पिठी असेल त्यात पोट भरून तृप्त असतात.त्यातलाच एक घराघरात सहज उपलब्ध असलेला, सहज बनणारा पदार्थ म्हणजे - कुळथाची पिठी.कुळीथ (अथवा हुलगा) ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती व एक प्रकारचे कडधान्य आहे.पीक काढणीला वेळ झाल्यास कुळीथ(हुलगा) टरफल फुटून बाहेर सांडतो आणि शेतात विखुरतो, परिणामी नुकसान होते. त्यामुळे हे कडधान्य जवळजवळ नामशेष झाले आहे.कुळीथ या कडधान्यात भरपूर लोह असते. कुळीथामुळे वात व कफ कमी होतो. कुळीथ मुतखड्यावर औषधाप्रमाणे काम करतात. मेद वाढला असता, सूज आली असता, जंत झाले असता हितकर असतात.

एक पारंपरिक पदार्थ. मला खूप आवडणारा.हे शेंगोळे कुळीथ,यालाच हुलगे असे म्हणतात, याच्या पिठापासून बनवतात.

#mdकुळीथास हुलगे असेही म्हणतात. याचे इंग्लिश नाव आहे हॉर्स ग्रॅम (horse gram) कुळीथ हे शहरांमध्ये फारसे वापरले जात नाही.आयुर्वेदिक पाककृतीमध्ये कुळीथ औषधी गुणांसह अन्न म्हणुन वापरले जाते. कुळीथ चवीला गोड तुरट असून उष्ण असतात व पचायला हलके असतात.आयुर्वेदशास्त्राने कुळथास आजारी व्यक्‍तींसाठी पथ्यकारक मानले आहे. तसेच लघवीच्या विकारांमध्ये कुळथाच्या काढ्याचा वापर सांगितला आहे. ताकात शिजवलेले कुळथाचे कढण आजारी व्यक्‍तींना देण्याची प्रथा आहेआजी, आई यांचीही रेसिपी आहे माझ्या फॅमिलीत पूर्वीपासून आमच्या घरात कुळीद च्या पिठापासून मुटकुळे / शिंगोळे तयार करून आहारातून घेतले जाते आणि मलाही लहानपणापासून हे मुटकुळे खाण्याची सवय आहे आजही माहेरी गेल्यावर आईच्या हातचे मुटकुळे मी आवर्जून खाते हट्टाने बनवूनही घेते तिला मदतही करते.कुळीद हे कदधान्य गरम असल्यामुळे हिवाळ्यातच याचे सेवन केले जाते हिवाळ्यात भरपूर प्रमाणात वेगवेगळ्या प्रकारचे पदार्थ तयार करून आहारातून घेतले जातेमाझी आजी आणि आई यांना तर आवडतातच पण मलाही हे कुळीदाचे मुटकुळे खूप आवडतात परफेक्ट अशी आईच्या हातचा पदार्थ आहे जो आईच्या हातचाच छान लागतो आई ही खूप मेहनती असते अन तिची ती मेहनत तिच्या पदार्थांमध्ये आपल्याला दिसते आपण तृप्त होऊन आनंदित होऊन खातो हे बघून आई खुश होते त्याने तिचे पोट भरते अशी ही आपली सगळ्यांची आई आपल्याला देवाने दिलेले वरदान आहेतिच्या हातून तयार केलेले ते पदार्थ आपल्यासाठी अमृतच असतात ज्याने आपले इतके छान धडधाकट शरीर तयार होते. तयार केलेली रेसिपी मी आणि माझी आई ने तयार केलेली आहे

#KS5#मराठवाडा स्पेशल शेंगोळेहा प्रकार आमच्याकडे खूप आवडतो. त्यातही पौष्टिक म्हणजे ज्वारी नाचणी कणिक बेसन या पिठाचे सुरेख कॉम्बिनेशन .गरम गरम शेंगोळे,पापड लोणचे आणि झुरका मग काहीच नको.

#KS7#लाॅस्ट रेसिपीज "पारंपारिक पद्धतीने कुळीथाचे शेंगोळे" आमच्या कडे याला हुलगे असे म्हणतात..हुलग्याच्या पीठापासुन बनवलेली ही रेसिपी खुप छान लागते पण हल्ली जास्त बनवली जात नाही आणि मेन कारण बऱ्याच जणांना ही बनवता येत नाही.कारण दोन्ही तळहातावर पीठ घेऊन वळतात.. मस्त गोलाकार वेढे करतात पण ते सगळ्यांनाच जमत नाही, मला सुद्धा नाही जमत.पण यावर मी छान उपाय काढला आहे आणि तो यशस्वी झाला आहे.त्यामुळे मी या पद्धतीने च करते.. चला तर मग माझी पद्धत दाखवते..

आई, आजीची ही रेसिपी आहे.एखादे वेळी जेवणात बदल म्हणून मस्त आहे.

#KS5#मराठवाडाशेंगोळे ही मराठवाड्यातील पारंपारिक रेसिपी आहे.खरं तर शेंगोळे ना परिपूर्ण आहार म्हटलं तरी चालेल फक्त शेंगोळे असले की बस त्याच्याबरोबर काहीही तोंडी लावायला नको अगदी भरपेट असं जेवण होतं.एखाद्या संध्याकाळी काहीही नसले किं फक्त शेंगोळे जेवणात पण बदल व मस्त बेत😀

#EB11#W11#विंटर स्पेशल रेसिपी चॅलेंजकुळीथ (अथवा हुलगा) ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती व एक प्रकारचे कडधान्य आहे. कुळीथ या कडधान्यात भरपूर लोह असते.कुळीथामुळे वात व कफ कमी होतो. कुळीथ सूप: तुरट, वातनाशक, कफनाशक, पित्तकर, शुक्रधातू नाशक, रक्त वाढविणारा, पचायला हलके, उष्ण असतेकुळीथ हे खूप कमी ठिकाणी खाल्ले जातात. परंतु कोकणात याला प्रचंड महत्त्व आहे. कोकणातील घरांमध्ये कुळीथाची पिठी /सूप आवर्जून केली जाते. खास बात अशी की, याचे आपल्या शरीराला अनेक फायदे होतात.आजारपण आल्यास कुळथाचं कढणं किंवा सूप करून रुग्णाला दिलं तर त्याला आराम मिळतो. कुळीथ शिजवून जीरे , तुपाची फोडणी दिली की, उत्तम कढण तयार होतं.कुळीथाचे सूप अत्यंत पौष्टीक असून खूपच चवदार लागते तर पाहुयात चवदार पौष्टिक कुळीथाचे सूप

#KS5आजची रेसिपी आहे उकड शेंगोळे. ही मराठवाडा स्पेशल रेसिपी आहे पण थोड्या फार बदलाने ही रेसिपी आता सगळीकडे बनवली जाते. अगदी आता काही प्रसिद्ध हॉटेल्स मध्ये देखील पारंपरिक पदार्थाच्या यादीत शेंगोळे ही डिश पाहायला मिळते. ही थोडी मसालेदार, झणझणीत रेसिपी आहे. प्रामुख्याने शेंगोळे ज्वारीच्या पिठापासून बनवले जातात. tear drop shape, थोडक्यात अश्रूच्या आकाराचे बनवले जाणारे शेंगोळे😃 हे मला इंडियन पास्ता सारखेच वाटतात आणि हे अतिशय पौष्टीक सुद्धा आहेत. सध्या one pot meal रेसिपी हव्या असतात, खाणाऱ्यांना आणि खाऊ घालणाऱ्यांना देखील. अशा वेळी हा उत्तम पर्याय आहे. ह्यामध्ये ज्वारीचे ,गव्हाचे पिठ वापरले जाते त्यामुळे पुन्हा पोळी/भाकरी करण्याची गरज नसते. तरीही अगदी भाताबरोबर सुद्धा शेंगोळे खायला खूप छान लागतात.प्रत्येकाच्या बनवण्याच्या पद्धतीत थोडा फार बदल होतो. काही जण शेंगोळ्याच्या पिठामधील काही पीठ घेऊन त्याची ग्रेव्ही बनवतात. तर काही ठिकाणी ताकातले शेंगोळे बनवतात. मी ग्रेव्ही बनवण्यासाठी आज थोडा टोमॅटो सुद्धा वापरला आहे. चवीला छानच झालेत. चला तर आता रेसिपी पाहू.

#MBRकुळीथा पासून बनणारी पौष्टिक अन् चविष्ट रेसिपी कुळीथाचे शेंगोळे..नक्की करुन पहा...

#EB11#week11#विंटर_स्पेशल_रेसिपीज_ebook "कुळीथ पिठले"

#KS1उन्हाळा खूपच वाढला आहे अशावेळी पोटातील दाह कमी करण्यासाठी "कोकम" उपयोगी असते. आज मी घेऊन आले आहे कोकणी घरांत बनणारी कोकमची कढी / सार. याला 'रातांब्याचे सार' असेही म्हणतात. कोकमच्या सारासोबत गरम भात, वालाचं बीरडं आणि तांदुळाची भाकरी असेल तर मेजवानीच. हे कोकमचे सार बनवण्यासाठी मी तयार नारळाच्या दुधाचा कॅन वापरला आहे. आम्हाला दुबईमधे नारळाच्या दुधाचे कॅन सहजपणे मिळतात.

#GA4 #week12कोणत्याही घरात पिठले होत नाही असं मराठी घर सापडणं अशक्यच!स्वयंपाकघरातले कांदे,बटाटे,टोमॅटो आणि डाळीचे पीठ हे तर गृहमंत्रीच! आजचा कीवर्ड "बेसन" दिल्याबरोबर डोळ्यापुढे पिठलंच उभं राहिलं.खरंतर किती सोपी रेसिपी...पण प्रत्येकीच्या हाताची चव त्यात उतरतेच आणि मग चविष्ट असं पिठलं पानात आलं की ताव मारत जेवावंसं वाटतंच.नाही का?पिठल्याचे प्रकार तरी किती....!!साधं,वडीचं,तव्यावरचं घट्ट,झुणका,ताकातलं,गुठळ्यांचं उकळीचं,वाटल्या डाळीचं!!त्याबरोबर मग कांदा,लोणचं,ठेचा आला की जेवण लज्जतदार होणारच.😋एखाद्या प्रवासात न्यायला,खूप दमून उशीरा घरी आलं की,फ्रिजमधल्या भाज्या संपल्या की,अचानक एखादा जवळचा नातलग जेवायला हजर झाला की,कधीतरी चव बदल म्हणून,कधी जेवायला आपण एकटेच असलो तर...,सकाळी उठायला उशीर झाला की ऑफिसला टिफीनमध्ये,आणि कधीकधी तर चक्क ठरवूनही हे चमचमीत पिठलं गृहिणीला सांभाळतं.🤗हल्ली पिकनिकला अथवा एखाद्या रिसॉर्टला रहायला गेलं की किंवा एखादी दुर्गभ्रमंती या पिठलं-भाकरीशिवाय अपूर्ण रहाते.हायवे वर तर "पिठलंभाकरी तयार आहे"या पाट्या पर्यटकांना आकर्षित करतात.शाळेच्या गर्लगाईडच्या कँपला तर पिठल्यासाठी बेसनपीठ,कांदा हे आम्हाला न्यावंच लागे.......पण हेच पिठलं भात मात्र कुणी जवळंच गेल्यावर नेऊन द्यावं लागतं,तेव्हा अगदी बेचव लागतं आणि वाटतं... कोणी काढली असेल ही पिठलंभात देण्याची पद्धत!! असं हे सोप्पं पिठलं सुखदुःखात आपल्या साथीला असतं...कधी दुःखातून सावरायला तर कधी श्रमपरिहारार्थ!!मी केलेलं पिठलं तुम्हीही नक्की करुन पहा😊

#डिनर मुग पचायला हलके असतात. आजारपणात मुगाचं कढण प्यायल्याने ताकद राहते. मुगाचे असे बरेच फायदे आहेत.

#ks5

#खासथंडीरेसिपीथंडीत मिळणाऱ्या मुबलक भाज्यांपैकी एक भाजी म्हणजे कोवळी हरभऱ्याच्या पानांची भाजी.खास गावरान टच!साधारण दिवाळीनंतर ओल्या हरभऱ्याच्या जुड्या किंवा सोलाणे दिसू लागतात.खरंच अप्रतिम चव असते.आता याचा पाला जो असतो तो कोवळा म्हणजे घाटे फुटायच्या आधी जो खुडला जातो तो म्हणजे हा कोवळा हरभऱ्याचा पाला.परवा भाजीवालीकडे सहज दिसला आणि घेतला.ही भाजी खुडणं खूप किचकट काम."ताई,चार पाच तास ही भाजी आम्ही तिघींनी खुडली तेव्हा तीन किलो पाटीत पडली"मी आश्चर्यचकित झाले.तिने मागितले तेवढे पैसे देऊन भाजी घेतली.बऱ्याच दिवसांनी भाजी मिळाल्याचा आनंदही होताच!मन खूप मागे गेलं.माझी आजी ओला कोवळा हरभरा पाला वाळवून,गाजरं किसून वाळवून,तसंच मेथी,कोथिंबीर वाळवून डब्यात ठेवत असे.उन्हाळ्यात भाज्या मिळेनाशा झाल्या की याच भाज्या तोंडीलावणे म्हणून उपयोगी पडत.या कोवळ्या हरभऱ्याला विशिष्ट असा आंबटपणा असतो.याला ताम/तांब म्हणतात.याने संधीवात वाढतो असे म्हणतात,तरीही आयर्नचा भरपूर स्त्रोत म्हणून एकदोन वेळा खायला काहीच हरकत नाही.ही भाजी निवडलेली मिळत असली,तरी घरी आणल्यावर पुन्हा निगुतीने निबर काड्या बाजूला काढल्याशिवाय भाजी छान लागत नाही आणि शिजतही नाही.हिवाळ्यातले धुके आणि दव पडल्यामुळे या भाजीचा आंबटपणा वाढतो.हरभऱ्याच्या शेतात मग या हरभऱ्यावर पातळ धोतरासारखे कापड घालतात.दवाने ते भिजते.नंतर ते पिळून त्यातील पाणी साठवून ठेवतात. ते पोटदुखीवर जालिम औषध आहे!...खेड्यामधले हे शोध व उपाय अद्भुत आहेत ना!अशी ही बहु गुणकारी हरभऱ्याची भाजी गरम भाकरीबरोबर कमाल लागते...थंडी स्पेशल म्हणून एकदा तरी करुन बघाच😊😋😋

#MLR#मार्च लंच रेसिपीज चॅलेजउन्हाळ्यात फणसाचे भरपूर प्रमाणात असतात फणसाची लोणचं बनवितो मी आज फणसाची भाजी बनवण्याचा बेत केला.😋😋😋#फणसाची भाजी

#EB11#W11# विंटर स्पेशल रेसिपी चॅलेंजकुळीथ हे एक कडधान्य आहे त्याचे पीठ करून त्यापासून आपण अनेक पदार्थ करू शकतोकुळीथ हे हिवाळ्यात खाण्यासाठी अत्यंत पौष्टिक आहार आहेआज मी कुळीथ पिठापासून दही टाकून पिठले बनविले आहे हा तुम्ही ताक वापरू शकता पण दह्याची चव खूप छान वेगळी लागतेआंबट तिखट असे पिठले छान लागते 😋

खमंग आणि चवदार मराठमोळे शेंगोळेथंडीत किंवा पावसाच्या दिवसांत खाण्यासाठी अगदी आरोग्यदायी आणि चविष्ट असा पदार्थ .

#tmr#अर्ध्या तासात रेसिपी "पिठलं आणि ज्वारीची भाकरी"झटपट होणारी रेसिपी आहे.. कितीही ऐनवेळी पाहुणे आले तरी पटापट पिठल बनवुन घ्या व भाकरी बनवता,बनवता जेवायला वाढा..

😋😋

पौष्टिक, शक्तीदायी ,आरोग्यदायी हांडी कर्टुले (रानभाजी) +चना डाळ भाजी :-#रेसिपीबुक#कर्टोली#भाजीरेसिपीसआज आपण कर्टोली भाजीबद्दल जाणून घेणार आहोत जिच्यामध्ये भरभरुन पोषणमूल्ये असतात. या भाजीला काही लोक जगातील सगळ्यात जास्त शक्तिदायी भाजी मानतात. अशा या जगातील सर्वात जास्त शक्तीदायी भाजी चे नाव आहे.पावसाळ्यातील रानभाजी पैकी करटोली ही कारल्याच्या प्रजातीमधील भाजी असली तरीही ती तितकी कडवट नसते. करटोली या भाजीचे उत्पादन डोंगराळ भागात घेतले जाते. या भाजीचा वेल असतो व या वेलीवर कारल्याशी साम्य असणारी छोटी फळे निर्माण होतात. या फळापासूनच करटोलीची भाजी बनवली जाते. करटोलीच्या भाजीच्या सेवनामुळे अनेक आजारांना दूर केले जाऊ शकते.करटोली या भाजीमध्ये आरोग्यासाठी हितकारक असे अनेक गुणधर्म असतात. करटोली या भाजीचे सेवन केल्यामुळे शरीराचे बलवर्धन होते.करटोला हे लहान वांग्यापेक्षा लहान आकाराचे फळ आहे. यामध्ये प्रोटीन, आयर्न घटक मुबलक असतात तर कॅलरीज अत्यल्प असतात.करटोलीमध्ये फायबर आणि अ‍ॅन्टी ऑक्सिडंट घटक मुबलक प्रमाणात असतात. यामुळे ही भाजी पचायला हलकी असते.पावसाळ्याच्या दिवसात इंफेक्शनचा धोका, बद्धकोष्ठता, पोटाजवळील चरबी कमी करण्यासाठी मदत होते.शरीरामधील घातक घटक बाहेर टाकण्यासाठी करटोल्यातील phytochemicals घटक मदत करतात.वातावरणात बदल झाल्याने कफ, सर्दी, खोकला, इतर अ‍ॅलर्जीचा त्रास कमी होण्यास मदत होते.करटोलीवरील आवरण काढू नका. त्यामध्ये अधिक पोषकघटक आहेत.

पडवळ ही एक वेलवर्गीय भाजी..पण कोकणात आणि कायस्थांमध्ये ही भाजी जास्त केली जाते.पावसाळ्यात पडवळासारखी पचनास हलकी भाजी नेहमी खावी.कारण तिच्यात भरपूर फायबर्स व खनिजे आढळतात.त्वचाविकार आणि मधुमेह यावर ही भाजी गुणकारी आहे.अनेकांच्या नावडतीची भाजी म्हणजे पडवळ. अनेकांच्या घरात पडवळ ही भाजी वर्ज्यच आहे. पडवळ हे नाव जरी काढलं तरी अनेक जण तोंड वेडवाकडं करतात. परंतु अनेकांच्या नावडतीच्या या भाजीचे अनेक गुणधर्म आहेत. म्हणूनच तिच्याकडे दुर्लक्ष करुन चालणार नाही. पडवळमध्ये कॅल्शिअम, लोह, फॉस्फरस, तंतूमय व पिष्टमय पदार्थ भरपूर प्रमाणात आहेत. विशेष म्हणजे त्वचाविकारांवर पडवळ परिणामकारक आहे.ज्या व्यक्तींना वजन कमी करायचं आहे, किंवा ज्या व्यक्ती लठ्ठ आहेत अशांनी नियमितपणे आहारात पडवळाचा समावेश केला पाहिजे. पडवळ खाल्ल्यामुळे वजन नियंत्रणात राहतं.पडवळ जसा स्लिम ट्रीम आहे तसेच त्याचे गुणधर्मही आहेत.कधीतरी ही नावडती भाजी आवडती करुन खायला घालणे हेच गृहिणीचं कौशल्य😊👍

#EB11#W11

#walnuttwists अक्रोड मध्ये कॅल्शिअम, फॉस्फरस, लोह, 'अ' व 'ब' जीवनसत्व, प्रथिने, उष्मांक, तंतूमय व पिष्टमय पदार्थ असतात. या सर्व घटकांमुळे मेंदूची दुबर्लता कमी करून त्याला बलवान करण्याचे महत्वाचे काम अक्रोड करते अक्रोड ला टेस्ट तुरट कडवट असते लहान मुले खायला मागत नाही आणि प्रत्येक आईचा आग्रह असतो आपल्या मुलांनी पोस्टीक खाल्ले पाहिजे असा आग्रह असतो मग ती अशा नवीन वाटा शोधते जेणेकरून मुलं आवडीने खातील आणि त्यांचं पोषण सुद्धा होईल तर असे हे पौष्टिक हरेभरे अक्रोड कबाब तुम्हाला मी रेसिपी दाखवणार आहे नक्की करून पहा.

#KS4गिलके म्हणजे घोसाळी. ही वेलवर्गीय भाजी आहे.पुण्यामुंबईकडे याला घोसाळी म्हणतात तर खानदेशात याला गिलके म्हणतात.खानदेश म्हणजे धुळे,जळगाव,नंदुरबार... इकडे सूर्यफुलाच्या भाजलेल्या बिया,खरबुजाच्या बिया व भट्टीत भाजलेले गहू टाईमपास खाणे म्हणून मस्त लागतात!!इथल्या लोकांचे खिचडीशिवाय पान हलत नाही.बटाटे घालून केलेली तुरीची,मसुराची खिचडी व त्यावर लसणीच्या तेलाची फोडणी घालून मस्त लागते.शिवाय कळणाची भाकरी,तर्रीवाली एखादी भाजी अगदी तिखटजाळ खाणारे लोक इथे आहेत.मेथीच्या शेंगोळ्या,मासवडी,वांग्याचे भरित हेही खानदेशातील लोकप्रिय प्रकार आहेत.गिलक्याचे वर्णन खानदेशाच्या लोकप्रिय कवयित्री बहिणाबाई चौधरीही करतात:-खोपा इनला इनलाजसा गिलक्याचा कोसापाखरांची कारागिरीजरा देख रे मानसा.....तर असे हे गिलके ... याचे भरित,भाजी छान होते.भाजी नसेल तेव्हा परसातील गिलके वेळ भागवतात.तशाही खानदेशात भाज्या कमी आणि कडधान्ये जास्त!आजचे हे गिलक्याचे भरित असेच ठसकेदार खास खानदेशी पद्धतीचे!मी थोडं फ्युजन केलंय....यात कांदा घालतात पण गिलक्यांना पाणी फार सुटते उकडल्यावर....म्हणून माझी आजी इकडे देशावर करतात तसा बटाटा घालून करायची....तर बटाटाही घातलाय याचं पाणी शोषायला,कांदाही आहेच आणि चरचरीत लसूण मिरची ठेचा आणि वरुन तिखट झणझणीत लसणीच्या तिखटाची फोडणी!!😋😋खाऊन तर पहा नं ..(खानदेशी टोनमध्ये😄)

#KGRअतिशय पटकन होणारी कमी साहित्यात चविष्ट व पौष्टिक अशी ही भाजी आहे

#EB11#W11कोकणात कुळीथ पीठ घराघरांमध्ये आवर्जून करतात.कुळीथ याचे फायदे अनेक आहेत.रोज रोज आमटी भाताला एक चांगला पर्याय आहे.गरम गरम भात कुळीथ पिठलं आणि वर साजूक तूप आहाहा.....मस्त

# KS3#विदर्भ_स्पेशल"ज्वारीची उकडपेंडी"मी आज पहिल्यांदा च बनवली आहे.आमच्या कडे बाजरी ची पिक जास्त प्रमाणात घेतले जाते..पण ज्वारीच्या भाकरी रोजच्या आहारात असतात.. ज्वारीची चकली बनवली आहे पण उकडपेंडी हे नाव माहितच नव्हते.. खुप छान, मस्त असा हा पौष्टिक पदार्थ इथुन पुढे मात्र माझ्या किचनमध्ये नेहमीच बनेल कारण खुप आवडला आम्हाला..यात दही घालतात पण मी नाही घातले.मी सर्व्हिंग प्लेटमध्ये दही घेतले.. खुप छान वाटले खाताना.. वेगळी टेस्टी चव आली ..