Ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα για τη σαρακοστή και το Πάσχα είναι η Κυρά Σαρακοστή, η οποία δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο που μετρούσε τις εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής, η επίσημη έναρξη της οποίας είναι η Καθαρά Δευτέρα.

Η «κυρά-Σαρακοστή» λειτουργούσε ως ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο το οποίο βοηθούσε «τους παλιούς» να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούσαν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα. Συνήθως, ήταν η ζωγραφιά, μιας γυναίκας με μαντήλι στο κεφάλι, επτά πόδια, σταυρωμένα χέρια –επειδή προσευχόταν– και χωρίς στόμα, διότι νήστευε όλη αυτή την περίοδο.Κάθε Σάββατο, ξεκινώντας από το Σάββατο που ακολουθούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα, η κυρά-Σαρακοστή «έχανε» ένα πόδι. Το τελευταίο μάλιστα, το οποίο κοβόταν το μεγάλο Σάββατο, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης και σε όποιον τύχαινε, του έφερνε καλή τύχη (κάτι σαν το φλουρί της Βασιλόπιτας)!

Το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής είναι από τα παλαιότερα έθιμα, που σχετίζεται με το Πάσχα. Συγκεκριμένα, χρησίμευε ως "χειροποίητο" ημερολόγιο, για να μετράνε τις εβδομάδες μέχρι το Πάσχα. Είχε 7 πόδια, όσες και οι εβδομάδες. Κάθε Σάββατο κόβανε 1 πόδι μέχρι το Μεγάλο Σάββατο, που έκοβαν το τελευταίο πόδι. Έτσι, καταλάβαιναν την έλευση του Πάσχα. Η κυρά-Σαρακοστή παριστάνει γυναίκα, που είναι καλόγρια (γι' αυτό έχει το σταυρό στο κεφάλι) και έχει σταυρωμένα τα χέρια της, γιατί προσεύχεται κατά τη διάρκεια της νηστείας. Επιπλέον, δεν έχει στόμα, γιατί νηστεύει και δε μιλάει και δεν έχει αυτιά, γιατί δεν ακούει. Αυτά συμβολίζουν τη στροφή στον εσωτερικό μας κόσμο, αφού δεν ακούμε και δε σχολιάζουμε τους άλλους. Συνήθως την έφτιαχναν με την ακόλουθη συνταγή και δεν την έτρωγαν, γιατί καθώς περνάνε οι μέρες το αλατόζυμο ξεραίνεται. Το έθιμο αυτό πλέον δεν πραγματοποιείται όπως παλαιότερα.Την κυρά-Σαρακοστήπου είναι έθιμο παλιόοι γιαγιάδες μας τη 'φτιάχνανμε αλεύρι και νερό.Για στολίδι της φορούσανστο κεφάλι ένα σταυρό,μα το στόμα της ξεχνούσαν,γιατί νήστευε καιρό.Και τις μέρες τις μετρούσανμε τα πόδια της τα επτά,κόβαν' ένα τη βδομάδα,μέχρι να 'ρθει η Πασχαλιά.

Την κυρά Σαρακοστήπου ‘ναι έθιμο παλιόοι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’με αλεύρι και νερό.Για στολίδι της φορούσανστο κεφάλι ένα σταυρόμα το στόμα της ξεχνούσανγιατί νήστευε καιρό.Και τις μέρες τις μετρούσανμε τα πόδια της τα επτάκόβαν’ ένα τη βδομάδαμέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.

Η Κυρά Σαρακοστή είναι ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο (δεν τρώγεται) που απεικονίζει µία γυναίκα µε επτά πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της Σαρακοστής, µε σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται και µε κλειστό ή καθόλου στόµα γιατί νηστεύει, δεν κουτσομπολεύει και δεν κατακρίνει.Το ημερολόγιο αυτό είναι ένα παραδοσιακό έθιμο που συναντάμε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, με διάφορες παραλλαγές.Η κυρά Σαρακοστή συνόδευε µικρούς και µεγάλους στην νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι της κι έτσι ήξεραν πόσες εβδοµάδες νηστείας απέµεναν µέχρι το Πάσχα.Το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν και το τελευταίο πόδι, το οποίο έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν έπειτα το σύκο αυτό µαζί µε άλλα και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι. Σε άλλες περιοχές τοποθετούσαν το πόδι στο ψωµί της Αναστάσεως. Όποιος έβρισκε στο κομμάτι του το πόδι ήταν ο τυχερός.Παραδοσιακό τραγούδι για το έθιμο της «Κυράς Σαρακοστής»Την Κυρά Σαρακοστή που είναι έθιμο παλιόοι γιαγιάδες μας τη εφτιάχναν με αλεύρι και νερό.Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι της σταυρόκαι το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό.Και μετρούσαν τις ημέρες με τα πόδια της τα εφτάκόβαν ένα τη βδομάδα, μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.#σαρακοστή #νηστεία #έθιμο

Πρόσφατα έμαθα για την ιστορία της κυρά Σαρακοστής που η παράδοση της κραταει αιώνες. Μου φαίνονται πολύ ενδιαφέροντα τα έθιμα μας ειδικά εάν περιέχουν και κατασκευές που μπορούμε να κάνουμε στο σπίτι. Με αυτόν τον τρόπο περνάμε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά μας αλλά σώζουμε κι ένα μέρος της ιστορίας μας. Στο firiki.pblogs.gr βρήκα πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες γι’αυτό σας τις παραθέτωΜε στόμα ανύπαρκτο -λόγω της νηστείας- με τα χέρια σταυρωμένα -λόγω της προσευχής- και με ποδαράκια επτά -να συμβολίζουν τις επτά βδομάδες απ'τις Απόκριες μέχρι την Ανάσταση- η κυρά Σαρακοστή υπήρξε, τρόπον τινά, η "βασίλισσα" του νηστίσιμου Σαραντάμερου (ουσιαστικά πενηνταήμερου όμως) που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα. Επικράτησε η συμβολική ονομασία Σαρακοστή, σε αναλογία με το σαρανταήμερο που νήστεψε ο Χριστός στην έρημο μετά τη βάφτισή του, όμως, καθώς συμπεριλαμβάνεται σε αυτήν και η νηστεία της Μεγαλοβδομάδας, οι μέρες πλησιάζουν τις πενήντα. Συνεχίζει ο Γεώργιος Μέγας "άλλοτε, που έλειπαν τα ημερολόγια και ήθελαν να έχουν κάποια αντίληψη του χρόνου στη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, οι άνθρωποι του λαού είχαν βρει ένα εύκολο μέσο' παρίσταναν τη Σαρακοστή εικονικά σαν Καλόγρια. Έπαιρναν μια κόλλα χαρτί κι εσχεδίαζαν με το ψαλίδι μια γυναίκα. Η κυρά Σαρακοστή δεν έχει στόμα, γιατί είναι όλο νηστεία, τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές. Έχει 7 πόδια, τις 7 εβδομάδες της Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο κόβουμε κι ένα πόδι. Το τελευταίο πόδι το κόβουμε το Μεγάλο Σάββατο, το βάζουμε μέσα σ'ένα ξερό σύκο ή καρύδι κι όποιος το βρει του φέρνει γούρι! (Χίος) Στον Πόντο, παίρνουν μια πατάτα ψημένη ή ένα κρεμμύδι, μπήγουν επάνω ακτινοειδώς 7 φτερά κότας, το δένουν από το ταβάνι και κρέμεται όλη τη Σαρακοστή. Μια μια βδομάδα που περνάει, βγάζουν από ένα φτερό. Λέγεται "κουκουράς" και είναι το φόβητρο των μικρών." Άλλοτε, πάλι, κι αλλού, την κυρά Σαρακοστή την πλάθαν με ζυμάρι, γι'αυτό και μας έχει διασωθεί το τραγουδάκιΤην Κυρά Σαρακοστή που είναι έθιμο παλιό οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν με αλεύρι και νερό! Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι της σταυρό και το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό! Και μετρούσαν τις ημέρες με τα πόδια της τα εφτά κόβαν ένα τη βδομάδα, μέχρι να ρθει η Πασχαλιά! Το αλατοζυμο είναι ένα σπουδαίο υλικό το οποίο χρησιμοποιείται σε πάρα πολλές κατασκευές και έχει μακρά διάρκεια ζωής. Μπορεί άνετα να αντικαταστήσει τον πυλό ή κάποιες φορές το fimo. Γενικά για το αλατοζυμο ισχύει ο κανόνας της αναλογίας 113Λίγα μυστικά ακόμαΤην ώρα του ζυμώματος μπορούμε να ενσωματώσουμε μια θηλιά ή ένα συνδετήρα ώστε να κρεμιέται η κατασκευή στον τοίχο.Εάν περισσέψει ζύμη την τυλίγουμε με μεμβράνη και την βάζουμε στο ψυγείο. Το αλάτι λειτούργει σαν συντηρητικό και δεν χαλάει σχεδόν με τίποτα η ζύμη μας.Μπορούμε εάν θέλουμε να τη χρωματίσουμε είτε με χρώματα ζαχαροπλαστικής είτε με τέμπερες καθώς την πλάθουμε

Τηρώντας τα έθιμα!Καλημέρα, εύχομαι καλή Σαρακοστή σε όλους με υγεία! ❤️ Η "κυρά-Σαρακοστή" θεωρητικά ήταν ένα ημερολόγιο το οποίο βοηθούσε "τους παλιούς" να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούσαν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα. Ζυμάρι σε σχήμα , μιας γυναίκας με μαντήλι στο κεφάλι, επτά πόδια, σταυρωμένα χέρια –επειδή προσευχόταν– και χωρίς στόμα, διότι νήστευε όλη αυτή την περίοδο. Κάθε Σάββατο, ξεκινώντας από το Σάββατο που ακολουθούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα, η κυρά-Σαρακοστή "έχανε" ένα πόδι.

Η «κυρά-Σαρακοστή» λειτουργούσε ως ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο το οποίο βοηθούσε «τους παλιούς» να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούσαν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα. Συνήθως, ήταν η ζωγραφιά, μιας γυναίκας με μαντήλι στο κεφάλι, επτά πόδια, σταυρωμένα χέρια –επειδή προσευχόταν– και χωρίς στόμα, διότι νήστευε όλη αυτή την περίοδο. Κάθε Σάββατο, ξεκινώντας από το Σάββατο που ακολουθούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα, η κυρά-Σαρακοστή «έχανε» ένα πόδι. Το τελευταίο μάλιστα, το οποίο κοβόταν το μεγάλο Σάββατο, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάσταση και σε όποιον τύχαινε, του έφερνε καλή τύχη!!!

#Σαρακοστή

Η Κυρά Σαρακοστή.Καλή Σαρακοστή με υγεία και ευλογία!Ένα έθιμο που τείνει να χαθεί είναι η λαγάνα που έχει το σχήμα μιας γυναίκας «κυρά Σαρακοστή». Η κυρά Σαρακοστή έχει ένα σταυρό στο κεφάλι ή στο στήθος, αλλά δεν έχει στόμα,ούτε αυτιά για να ακούει θέλοντας να δείξει ότι νηστεύει. Έχει χέρια σταυρωμένα σε στάση προσευχής και επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας.Στο τέλος κάθε εβδομάδας αφαιρούμε και από ένα πόδι μέχρι να φτάσουμε στο Μ.Σάββατο όπου και κόβουμε το τελευταίο πόδι. Το έθιμο λέει ότι το πόδι το έβαζαν μέσα σε ένα ξερό σύκο και το φύλαγαν για γούρι όλο το χρόνο ή στο ψωμί της Αναστάσεως και όποιος το έβρισκε το φύλαγε.

Τα παιδάκια έπιασαν δουλειά και οι φούρνοι πήραν μπροστά!!! Η κυρά σαρακοστή επισκέφτηκε όλες τις κουζίνες και μύρισε κανέλα και πιπέρι.. Χρώματα και γκλιτερ πήραν θέση στα γραφεία και τα χαμόγελα έδιναν και έπαιρναν... Μην ξεχνάτε... Δεν έχει στόμα η Κυρά σαρακοστή και έχει 7 ποδαράκια... Δεν τρώγεται... Όμως δίνει πολύ χαρά...

Η κυρά Σαρακοστή με τα πόδια τα εφτά κόβουμε ένα την βδομάδα μέχρι να έρθει η Πασχαλιά!!!!